مجله موژان
آیا علائم یائسگی نشانهای زودهنگام از زوال عقل است؟
یائسگی، دورهای طبیعی در زندگی زنان است که معمولاً در اواخر دهه چهل یا اوایل دهه پنجاه آغاز میشود. اما آنچه تا امروز اغلب نادیده گرفته شده، پیوند احتمالی این دوران با سلامت مغز در آینده است. پژوهشی جدید نشان میدهد علائم یائسگی نهتنها مشکلاتی موقتی هستند، بلکه شاید نشانههای اولیهی خطر ابتلا به بیماریهایی همچون زوال عقل باشند.
علائم رایج یائسگی مانند گرگرفتگی، تعریق شبانه، خشکی واژن، بیخوابی، افت میل جنسی، اضطراب، و حتی مهآلودگی ذهن، ممکن است فقط نشانههایی گذرا به نظر برسند. اما یافتههای تازه حاکی از آن است که تعداد و شدت این علائم میتواند سرنخهایی از وضعیت آیندهی سلامت شناختی و رفتاری زنان ارائه دهد.
در این پژوهش که با رهبری دکتر زهی نور اسماعیل در دانشگاه کلگری انجام شده، دادههای مربوط به ۸۹۶ زن یائسه در پروژه آنلاین CAN-PROTECT بررسی شده است. شرکتکنندگان در این مطالعه علائم دوران پیشیائسگی خود را گزارش کردند و سپس آزمونهایی برای ارزیابی شناخت و رفتار آنها انجام شد.
نتایج نشان داد زنانی که علائم بیشتری را در دوران پیشیائسگی تجربه کردهاند، در سالهای بعد با تغییرات شناختی و رفتاری بیشتری مواجه شدهاند. بیش از ۷۴ درصد از شرکتکنندگان حداقل یک علامت را تجربه کردهاند و میانگین علائم چهار مورد در هر فرد بوده است. بیشترین علائم گزارششده شامل گرگرفتگی (۸۸٪) و تعریق شبانه (۷۰٪) بود.
این یافتهها نشان میدهد که فشار ناشی از علائم یائسگی ممکن است چیزی فراتر از ناراحتیهای موقت باشد و حتی بهعنوان یک هشدار اولیه برای بررسی سلامت مغز مطرح شود. این پژوهش همچنین دریافته است زنانی که از درمانهای هورمونی مبتنی بر استروژن استفاده کردهاند، تغییرات رفتاری کمتری نشان دادهاند؛ مسئلهای که میتواند به نقش حفاظتی استروژن در برابر زوال عقل اشاره داشته باشد، هرچند هنوز نیاز به تحقیقات بیشتر در این زمینه وجود دارد.
استروژن، هورمونی که در دوران یائسگی کاهش مییابد، علاوه بر نقش باروری، در سلامت مغز نیز مؤثر است. این هورمون از حافظه محافظت میکند، ارتباطات عصبی را تقویت میکند و به دفع پروتئینهای مضر از مغز کمک میکند. کاهش سطح آن میتواند مغز را در برابر تغییرات منفی آسیبپذیرتر کند.
گرچه این مطالعه نمیگوید علائم یائسگی بهطور قطعی باعث زوال عقل میشوند، اما وجود ارتباط میان این دو موضوع را برجسته میکند. درک بهتر این ارتباط میتواند راه را برای تشخیص زودهنگام و مداخلات مؤثرتر در پیشگیری از بیماریهای مغزی هموار کند.
یائسگی فقط یک گذار زیستی نیست؛ شاید کلیدی باشد برای رمزگشایی از آیندهی سلامت مغز.
منبع:https://www.sciencealert.com/menopause-symptoms-may-be-early-warning-sign-of-dementia-study-shows
